δυστυχώς, ήταν παράδεισος*#6

Με απόσταση δέκα χρόνων και μερικών χιλιάδων χιλιομέτρων, οι δύο επιλεγμένες ταινίες, Ακαδημία Πλάτωνος του Φίλιππου Τσίτου και My English Cousin του Karim Sayad, λαμβάνουν χώρα σε τόπους οι οποίοι, όπως και οι δύο πρωταγωνιστές τους, βρίσκονται σε μία στιγμή κρίσιμης μετάβασης.
Brexit στην Αγγλία, κίνημα του Χιράκ στην Αλγερία, οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Υπό την πίεση του οικονομικού συστήματος και της αύξησης των κοινωνικών εντάσεων, οι αποπροσανατολισμένοι Φαχίντ και Σταύρος θέλουν να αποδείξουν στην κοινωνία ότι θα φερθούν σαν «άνδρες».

Με τρυφερότητα και χιούμορ, οι σκηνοθέτες εξετάζουν ένα ζήτημα που εντοπίζεται στην ευρύτερη φιλμογραφία τους: την έννοια του ανδρισμού στο σύγχρονο κοινωνικό πλαίσιο.

Στην Ακαδημία Πλάτωνος, ο Σταύρος, ιδιοκτήτης ψιλικατζίδικου, ζει με την ηλικιωμένη μητέρα του σε μια ήσυχη γειτονιά της Ακαδημίας Πλάτωνος στην Αθήνα. Κάθε πρωί, σηκώνει τα μεταλλικά στόρια, κρεμάει τις αθλητικές εφημερίδες και τακτοποιεί τις καρέκλες στις οποίες αυτός και οι φίλοι του κάθονται όλη μέρα πίνοντας καφέ και κριτικάροντας τους εργάτες που, σε αντίθεση με τους ίδιους, βρίσκονται συνέχεια σε εγρήγορση.

Αυτή η ρουτίνα ταρακουνιέται ξαφνικά την ημέρα που η μητέρα του αγκαλιάζει έναν Αλβανό εργάτη στην μέση του δρόμου και- υπό το βλέμμα των συγκλονισμένων φίλων του- ο Σταύρος ανακαλύπτει κάτι πρωτόγνωρο για το παρελθόν της οικογένειάς του.
Η ταινία προσεγγίζει το ευαίσθητο θέμα της ξενοφοβίας μέσω της κωμικοτραγικής ιστορίας ενός υπερεθνικιστή που ανακαλύπτει απροσδόκητα την πραγματική προέλευση της οικογένειάς του.

Το My English Cousin είναι ένα χρονικό εξορίας. Η ταινία ακολουθεί την καθημερινή ζωή του Φαχίντ, ξαδέλφου του σκηνοθέτη, ο οποίος πριν από δύο δεκαετίες αποφάσισε να εγκαταλείψει τα πάντα και να δοκιμάσει την τύχη του μακριά από την Αλγερία. Τώρα που το καθεστώς νομιμότητάς της παραμονής του στην Αγγλία έχει ρυθμιστεί ύστερα από χρόνια σκληρής εργασίας ως λαθρομετανάστης, ο Φαχίντ ζει σε μία μικρή πόλη, θύμα της αποβιομηχανοποίησης και των κοινωνικών προβλημάτων. Ο πρωταγωνιστής ονειρεύεται να επιστρέψει σπίτι του και να παντρευτεί, αλλά, όπως πάρα πολλοί εξόριστοι, νιώθει πια σαν ξένος στην ίδια του την πατρίδα.

Με ιδιαίτερα οξυδερκή ματιά που παρατηρεί και τις μικρότερες λεπτομέρειες, ο Karim Sayad απαθανατίζει τη μοναξιά που ακολουθεί τον ξάδελφό του ασχέτως το που αυτός πηγαίνει ή βρίσκεται.

~

ο Φίλιππος Τσίτος (γενν.1966 στην Αθήνα) σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και εργάστηκε ως φωτογράφος, βοηθός σκηνοθέτη, μουσικός επιμελητής και ραδιοφωνικός παραγωγός προτού επιλεχθεί ως σπουδαστής της Σχολής Κινηματογράφου (Deutschen Film- und Fernsehakademie) στο Βερολίνο. Το 1994 δημιούργησε την πρώτη μικρού μήκους ταινία του με τίτλο Parlez-moi d’amour. Η ταινία My Sweet Home είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του και η μόνη γερμανική συμμετοχή στον διαγωνισμό Berlinale το 2001. Η ταινία Ακαδημία Πλάτωνος προβλήθηκε σε πλήθος διεθνών φεστιβάλ κινηματογράφου και βραβεύτηκε από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο (Λεοπάρδαλη Α’ Ανδρικού Ρόλου, 1ο Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής και Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής των Νέων) και το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Τιράνων (Βραβείο Καλύτερης Ταινίας).

~

ο Karim Sayad (γενν. 1981 στην Λωζάνη, Ελβετία) ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στις Διεθνείς Σχέσεις (Graduate Institute of International and Development Studies of Geneva) προτού αποφασίσει να γίνει παραγωγός ντοκιμαντέρ. Το πρώτο μικρού μήκους ντοκιμαντέρ του, Babor Casanova, έκανε πρεμιέρα στο Λοκάρνο το 2016 και προβλήθηκε σε περισσότερα από 20 φεστιβάλ παγκοσμίως κερδίζοντας βραβεία στα DocLisboa, Dei Popoli και Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Clermont- Ferrand μεταξύ άλλων. Το πρώτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του, Of Sheep and Men, έκανε το ντεμπούτο του στο Toronto International Film Festival το 2017 και ύστερα προβλήθηκε σε πολυάριθμα φεστιβάλ. Η ταινία My English Cousin αποτελεί το δεύτερό μεγάλους μήκους ντοκιμαντέρ του.

*Δυστυχώς, Ήταν Παράδεισος: μια ποιητική συλλογή του Mahmoud Darwish