Mε βλέπεις;

Από το 2019, ο TAVROS διοργανώνει δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες, με αφετηρία την επιτόπια έρευνα της περιοχής και γνώμονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της τοπικής κοινότητας του Ταύρου. 

Το πρότζεκτ Με βλέπεις; προκύπτει από ένα αναγκαίο αίτημα ορατότητας γυναικών, μητέρων, εργατριών, κοινωνικών εθελοντριών οι οποίες συνήθως υποεκπροσωπούνται. Πρόκειται για ένα εβδομαδιαίο δίωρο πειραματικό καλλιτεχνικό εργαστήρι με/για γυναίκες του Αλληλέγγυου Σχολείου Ταύρου[1] που επικεντρώνεται στο παρελθόν και το παρόν της περιοχής, και την κοινωνική, πολιτική και προσφυγική διάσταση της. Μέσω αρχειακής έρευνας από την καλλιτέχνιδα Εύα Γιαννακοπούλου, θα διερευνηθεί και αναδειχθεί, μεταξύ άλλων, ο ρόλος που έχουν διαδραματίσει οι γυναίκες στην περιοχή με σκοπό να δημιουργηθούν μέσα από αυτή τη σειρά ομαδικών συναντήσεων, ατομικά ή ομαδικά έργα που θα παραπέμπουν σε παραδοσιακά «γυναικείους» τομείς χειροτεχνίας, όπως το ράψιμο, το κέντημα και η υφαντική και η δημιουργική διαχείριση του υφάσματος.

Η έρευνα και οι δράσεις του εργαστηρίου επικεντρώνονται σε ιστορικά και κοινωνικά αφηγήματα τα οποία συχνά κατατάσσονται ως δευτερεύουσας σημασίας ή υποεκπροσωπούνται στη λεγόμενη «επίσημη ιστορική καταγραφή». Για παράδειγμα, ο ρόλος των εργατριών του Ταύρου και η συμμετοχή τους στην ανάδειξη της περιοχής ως κέντρο βιομηχανικής ανάπτυξης, οι πολιτικοί τους αγώνες κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης και η συμβολή τους στην κοινωνική διαμόρφωση της περιοχής μέσω «τακτικών φροντίδας» και «γενεαλογικών συναφειών», αποτελούν ορισμένα από τα κεντρικά ενδιαφέροντα του εργαστηρίου. 

Το πρότζεκτ Με βλέπεις; εστιάζει σε μία πολυσήμαντη ιστορική και κοινωνική χαρτογράφηση της γυναικείας δράσης στην περιοχή η οποία αποσκοπεί στην ενδυνάμωση των σύγχρονων γυναικών του Ταύρου μέσω της γνωριμίας τους με την σύγχρονη τέχνη, την διαχείριση του αρχειακού υλικού ως φορέα μνήμης ή μνημόνευσης και την καλλιτεχνική δημιουργία. 

Οι εβδομαδιαίες συναντήσεις λαμβάνουν χώρα στο Αλληλέγγυο Σχολείο Ταύρου το οποίο και στεγάζεται στο χώρο του συλλόγου Ποντίων. Το Σχολείο ξεκίνησε το 2017 και λειτουργεί με την εθελοντική προσφορά καθηγητών και τη συμμετοχή όλων, προχωρώντας σε δράσεις ανταποδοτικές προς όλους. Είναι αυτοδιαχειριζόμενο, με υπεύθυνες/-οι να είναι όλες/-οι όσες/-οι συμμετέχουν για τη σωστή λειτουργία του Σχολείου. Γονείς, μαθητές, καθηγητές από κοινού συζητούν για τα μαθήματα στη συνέλευση και προχωρούν σε δράσεις αλληλεγγύης προς άλλες/ους. Οι συναντήσεις, συζητήσεις και ο προγραμματισμός των δράσεων, είναι ανοιχτά σε όλες/-ους τους κατοίκους του Ταύρου.

Μέσα από αυτή τη σειρά εργαστηρίων, το πρότζεκτ Με βλέπεις; επιχειρεί να προσφέρει χώρο και φωνή στις συμμετέχουσες, εργαλειοποιώντας «γυναικείες» μεθοδολογίες φροντίδας και συνεύρεσης αλλά και μια ανταλλαγή και διάχυση γνώσης -επί ίσοις όροις- μέσω της συνύπαρξης επαγγελματιών και ερασιτεχνών καλλιτεχνών, «μικρών» και «μεγάλων» σε ηλικία και εμπειρίες. Όπως άλλωστε επισημαίνει η θεωρητικός τέχνης Else Krasny, «η σκέψη, όπως η δημιουργία τέχνης ή η επιμέλεια, δεν συμβαίνει μεμονωμένα, αλλά μάλλον σε συνομιλία». [2] 

Θέλοντας λοιπόν να ενισχύσουμε τον συμπεριληπτικό και διαγενεακό χαρακτήρα του Σχολείου Αλληλεγγύης, προσκαλέσαμε από το Βερολίνο, δύο μέλη της γυναικείας φεμινιστικής κολεκτίβας MATERNAL FANTASIES (Mikala Hyldig Dal και Magdalena Kallenberg) μαζί με τα παιδιά τους, για ένα τριήμερο εργαστήριο με μέλη του Αλληλέγγυου Σχολείου, με τίτλο To Become One or Two or Many. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, συμμετέχοντες όλων των ηλικιών θα κληθούν να δημιουργήσουν μαζί ένα νέο έργο τέχνης: μια αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου, «Ο Πρώτος Δείπνος» που εξερευνά και δίνει χώρο σε μυριάδες οικολογικές, γαστρονομικές, κοινωνικές, αστικές, μυθολογικές, υποθετικές και φανταστικές πραγματικότητες του Ταύρου. «Ο Πρώτος Δείπνος» είναι το πιο πρόσφατο έργο της φεμινιστικής κολεκτίβας, με αναφορά στον ζωγραφικό πίνακα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι μόνο που η αναπαράστασή τους παρουσιάζει γυναίκες, παιδιά και φανταστικά όντα. 

Παράλληλα με το εργαστήριο, μια ανοιχτή δημόσια συζήτηση στο TAVROS θα χρησιμοποιηθεί ως εφαλτήριο για να μοιραστούν τα δυο προσκεκλημένα μέλη των MATERNAL FANTASIES, Dal και Kallenberger μαζί με την Εύα Γιαννακοπούλου, τις διαγενεακές μεθοδολογίες εργασίας τους ως μητέρες, καλλιτέχνες, πολίτες και να εξερευνήσουν μαζί τις έννοιες της φροντίδας, της εκπροσώπησης και των μητρικών ταυτοτήτων. Με αυτόν τον τρόπο, το To Become One or Two or Many παρέχει το εφαλτήριο για περαιτέρω συλλογική μάθηση που βρίσκεται στην καρδιά του Can you see me? Κι όπως μας παρακινεί κι ο τίτλος του εργαστηρίου,  «ας γίνουμε πολλές/-οι/-α» σε πολλά «πρώτα δείπνα».

Τετάρτη 30 Οκτωβρίου, 19:00 To Become One or Two or Many. Συζήτηση μεταξύ των Dal, Kallenberger and Giannakopoulou στον χώρο του TAVROS.

Οι MATERNAL FANTASIES είναι μια διεπιστημονική ομάδα διεθνών καλλιτέχνιδων και πολιτιστικών παραγωγών που συστάθηκε το 2018 και έχει ως βάση της το Βερολίνο. Μέσω συλλογικών καλλιτεχνικών διαδικασιών,  η ομάδα εξερευνά την παροχή φροντίδας ως πρακτική, ενισχύοντας παράλληλα την ορατότητα των σύγχρονων διεπιστημονικών θέσεων που αφορούν στη μητρότητα μέσα και πέρα από τις τέχνες. Από τη συγγραφή αυτοβιογραφικών απαντήσεων σε κλασικά φεμινιστικά κείμενα μέχρι τη δημιουργία κινηματογραφικών και θεατρικών έργων βασισμένων σε παιδικά παιχνίδια, η ομάδα ενδιαφέρεται για συλλογικά πειράματα χωρίς αποκλεισμούς ως μια εναλλακτική μορφή-απάντηση στις παραδοσιακές δομές παραγωγής τέχνης. Γεφυρώνοντας τη θεωρία με την πράξη, η στρατηγική των MATERNAL FANTASIES μετατρέπει την έρευνα σχετικά με τη μητρότητα, την εργασία παροχής φροντίδας και την εκπροσώπηση σε διαδραστικά και συμμετοχικά πλαίσια κριτικής προς αναζήτηση νέων τρόπων καθημερινότητας όπου η μητέρα δεν θα επωμίζεται το ‘μερίδιο του λέοντος’. Τα προσκεκλημένα μέλη των MATERNAL FANTASIES Mikala Hyldig Dal και Magdalena Kallenberg, μαζί με την εικαστικό Εύα Γιαννακοπούλου θα παρευρεθούν σε μια ανοιχτή δημόσια συζήτηση όπου ελπίζουμε να ξεκινήσουμε να δημιουργούμε -μαζί- νέες κοινωνικές και καλλιτεχνικές υποδομές ρωτώντας: Πώς μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας με ομοϊδεάτισσες/ες/α πέρα από σύνορα και χωρίς εμπόδια; Πώς μπορούμε να (ανα)κατανείμουμε τις καλλιτεχνικές ευθύνες καθώς και την οικιακή και συναισθηματική εργασία; Πώς μπορούμε να ενδυναμώσουμε ο ένας τον άλλον και να οικοδομήσουμε συμμαχίες πέρα από τις -όποιες- διαφορές μας;

Σάββατο 2 Νοεμβρίου, 18:00-20:00 To Become One or Two or Many. Open Studio στο Αλληλέγγυο Σχολείο Ταύρου.

Αναπόσπαστο μέρος της πρακτικής των MATERNAL FANTASIES είναι η επιτελεστική εξερεύνηση, κριτική και επαναφαντασία σημαντικών ιστορικών έργων τέχνης. Το πρόσφατο έργο τους «Ο Πρώτος Δείπνος» είναι μια εκ νέου φαντασία του βιβλικού «Μυστικού Δείπνου» του Λεονάρντο Ντα Βίντσι: Αντί για το αποκλειστικά ανδρικό σύνολο του ζωγραφικού πίνακα, η αναπαράστασή τους παρουσιάζει γυναίκες, παιδιά και φανταστικά όντα. Αντί της αναφοράς στο θάνατο και τη θυσία που είναι εγγενείς στις ιστορικές απεικονίσεις του «Μυστικού Δείπνου», ο «Ο Πρώτος Δείπνος» αναζητά  τη σύνδεση με τη ζωή και τη συντήρηση της· το πώς φροντίζουμε και στηρίζουμε ο ένας τον άλλον, πώς εμπλεκόμαστε σε ένα περίπλοκο δίκτυο κοινωνικο-οικολογικών όντων·πώς διαδραματίζεται η ζωή μας σε συνέχεια της ζωής άλλων, διαμέσου των γενεαλογικών γραμμών.

Κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ημερών του εργαστηρίου μέσω προσωπικών ιστοριών και ‘μοιράσματος’, θα δημιουργηθεί ένα φαντασιακό σκηνικό δείπνου, με εδέσματα προετοιμασμένα από κοινού και άλλες συλλογικές τελετουργίες. Την τρίτη ημέρα προσκαλούμε το κοινό να συμμετάσχει στο επιτελεστικό δείπνο μας. Κατά τη διάρκεια της δράσης και του open studio, θα αναπτύσσονται συλλογικά tableau vivants τα οποία θα φωτογραφηθούν και στη συνέχεια θα εκτεθούν ως συλλογικό έργο τέχνης. 

[1] Το Αλληλέγγυο Σχολείο Ταύρου ξεκίνησε το 2017, από την Πρωτοβουλία Κατοίκων Ταύρου (μέλος του δικτύου της Κοινωνικής Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας), η οποία συγκροτήθηκε το 2012 με σκοπό την αλληλοστήριξη, την συμπεριληπτικότητα και προοπτική το σύνθημα «Κανένας μόνος απέναντι στην κρίση». Είναι αλληλέγγυο γιατί λειτουργεί με την εθελοντική προσφορά καθηγητών και τη συμμετοχή όλων, προχωρώντας σε δράσεις ανταποδοτικές προς όλους. Είναι αυτοδιαχειριζόμενο γιατί υπεύθυνες/οι είναι όλες/οι όσες/οι συμμετέχουν για τη σωστή λειτουργία του σχολείου. Γονείς, μαθητές, καθηγητές από κοινού συζητούν για τα μαθήματα στη συνέλευση και προχωρούν σε δράσεις αλληλεγγύης προς άλλες/ους. Το Αλληλέγγυο Σχολείο Ταύρου στεγάζεται στον φιλόξενο χώρο του συλλόγου Ποντίων, Χρ. Σμύρνης 24.

[2] Archive, Care, and Conversation: Suzanne Lacy’s International Dinner Party in Feminist Curatorial Thought, σελ. 14. Η Ε. Krasny συνεχίζει, παραθέτοντας το λήμμα από το Λατινικο-Γερμανικό Λεξικό του Josef M. Stowasser, Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch (Munich: Oldenbourg Schulbuch GmbH, 1994),  πώς “ .. η λατινική ρίζα conversatio σημαίνει επαφή, ηθική διαγωγή και τρόπος ζωής.Η συζήτηση ως τρόπος διαγωγής της ζωής κάποιου συνυπονοείται με άλλους. Περιλαμβάνει τη στροφή προς τους άλλους…”.