biosentinel.services
Πέρα από τις άκρες των δαχτύλων μου συνδέομαι με το σύμπαν. Ως τα βάθη του οισοφάγου μου βρίσκεται ο κόσμος. Εξερευνώντας τον μακρόκοσμο και τον μικρόκοσμο διαμέσου του μικροβίου η καλλιτεχνική ομάδα Hypercomf (Πάολα Παλαβίδη & Γιάννης Κολιόπουλος) χαρτογραφεί μιακαρναβαλική σύνθεση όπου το ενσώματο, το γήινο και το διαγαλακτικό συνδέονται αναπόφευκτα. Μια σειρά διεπαφών λειτουργεί σαν ένα σύνολο από πύλες που οδηγούν σε διαφορετικές προτάσεις ύπαρξης και συμβίωσης- από φιλικές έως μαζικές συγκεντρώσεις, μέχρι τη σποραδική και μαζική συνδεσιμότητα· αντιδρώντας και αλληλεπιδρώντας είμαστε όντα.
Ο ζυμομύκητας Saccharomyces cerevisiae βρίσκεται στον πυρήνα αυτού του αφηγήματος ως το σημείο τομής μεταξύ ανθρώπου, ψωμιού και ζύθου που έρχεται να ανατρέψει όσα πιστεύαμε ότι γνωρίζουμε και καταλαβαίνουμε. Οι ακτίνες του ήλιου, οι ίνες του ψωμιού και τα εντερικά κορδόνια συνδέονται μεταξύ τους υφαίνοντας τον ιστό της συν-ύπαρξής μας. Παρά τις φαινομενικά μεγάλες διαφορές μας, οι άνθρωποι μοιραζόμαστε με αυτούς τους μικροοργανισμούς πανομοιότυπες δομές και διαδικασίες. Η φράση «είμαστε αυτό που τρώμε» θα μπορούσε εύκολα να επαναδιατυπωθεί σε «τρώμε αυτό που είμαστε».
Με αφετηρία την αποστολή BioSentinel (αρχικά προγραμματισμένη να ξεκινήσει το 2020), η NASA στοχεύει να υπολογίσει τον αντίκτυπο της ακτινοβολίας του διαστήματος στους έμβιους οργανισμούς που βρίσκονται για μεγάλες χρονικές περιόδους πέρα από τη Χαμηλή Γήινη Τροχιά (LEO) και ακόμη πιο συγκεκριμένα, να ελέγξει τις βιολογικές αποκρίσεις του εκκολαπτόμενου ζυμομύκητα Saccharomyces cerevisiae υπό αυτές τις συνθήκες. Η NASA, ακριβώς λόγω των ομοιοτήτων του γενετικού υλικού του ζυμομύκητα με αυτό του ανθρώπου, πρόκειται να διερευνήσει εάν προκαλείται βλάβη στο DNA του μικροβίου ή αλλαγές στην ανάπτυξη και τη μεταβολική του δραστηριότητα. Όπως αναφέρεται για την αποστολή: «Ο ζυμομύκητας είναι ο ιδανικός οργανισμός για αυτήν την αποστολή λόγω της «εμπειρίας» του σε διαστημικές πτήσεις, τα ευνοϊκά γενετικά του εργαλεία και την ικανότητά του να επιβιώνει για μεγάλες χρονικές περιόδους σε κατάσταση ξηρασίας πριν έρθει η στιγμή της ενυδάτωσης και ενεργοποίησης της ανάπτυξής του στο διάστημα».
Σε μονάχα λίγες φράσεις τίθενται τόσα πολλά ζητήματα: ένας κόσμος ακραίων θερμοκρασιών και ξηρασίας, το κοινό DNA του ανθρώπου με αυτό της μαγιάς, το διάστημα ως ένας sci-fi χώρος δοκιμών για μελλοντική ανθρώπινη κατοίκηση καθώς και ένας νέος τόπος εξαγωγής κέρδους. Όπως δηλώνει η ομάδα Hypercomf: «Ό, τι πηγαίνει στο διάστημα επιστρέφει πίσω στη Γη», και το αντίστροφο. Καθώς λοιπόν ο ζυμομύκητας μεταφέρεται προς τα έξω, η ομάδα με τη σειρά της σχεδιάζει και κατασκευάζει έναν ηλιακό φούρνο που χάρη στο άμεσο ηλιακό φως μετατρέπει την ηλιακή ενέργεια σε θερμότητα και τη μαγιά σε αφράτο ψωμί. Χρησιμοποιώντας ένα κοινό εργαλείο για τις εκτός ενεργειακού δικτύου οικο-κοινότητες που αποφεύγουν τα εμπορεύσιμα αγαθά, ο ηλιακός φούρνος αρκείται στα βασικά (ήλιος + ψωμί) χωρίς μεσάζοντες, ενώ ταυτόχρονα η κατασκευή και η χρήση του διατυπώνουν σύγχρονες ψηφιακές και δημοκρατικές απαιτήσεις. Το ψωμί, βασικό προϊόν των ανθρώπινων κοινοτήτων, αποτελεί έναν αμοιβαία κατανοητό φορέα νοήματος και πλέον ένα πεδίο δοκιμών στο σημείο όπου συνέρχονται τα ανθρώπινα σώματα και η επιστήμη.
Ο σακχαρομύκητας πρωταγωνιστεί στην παρασκευή και το ψήσιμο του ψωμιού καθώς και στην οινοποίηση. Εδώ και αιώνες, ο ζύθος προσφέρει διονυσιακή ευχαρίστηση στο ανθρώπινο σώμα και νου· ένα άτυπο σύμφωνο φιλίας μεταξύ οργανισμών. Με τη συλλογή τοπικών φυτών από επτά διαφορετικά αθηναϊκά πάρκα και λόφους και στη συνέχεια τη ζύμωσή τους για την παραγωγή αλκοόλ, κάθε ποτό σηματοδοτεί μια άλλη περιοχή μέσω της βιολογικής ισορροπίας του ph και της επακόλουθης γεύσης. Καθώς καταναλώνουμε και χωνεύουμε τη γειτονιά μας, οι μικροοργανισμοί αυτοί πραγματοποιούν έναν ολόκληρο κύκλο – μια στιγμή όπου οι πολλαπλές διεπαφές του BioSentinel επικαλύπτονται.
Τα ένζυμα, τόσο στο βαθύ εσωτερικό ενός σώματος όσο και στον μακρινό διαγαλαξιακό χώρο, με τις κοινές γενετικές γνώσεις και τις αξιοθαύμαστες ιδιαιτερότητές τους, συμμετέχουν στις δραστηριότητες της ανθρώπινης ζωής με την γενναιόδωρη ύπαρξη και δράση τους. Σε αυτόν τον υγρό κόσμο των ζυμώσεων συμβιώνουμε όλα μαζί.
Πύλη Α: διαδικτυακός χάρτης / ένας παιχνιώδης τόπος αναφορών (σύνδεση των κουκίδων με γραφήματα που αφορούν την αποστολή της NASA, την οικοζυθοποίηση και τα διαθέσιμα σχέδια για DIY κατασκευή ηλιακού φούρνου)
Πύλη Β: μια μυστηριακή συγκέντρωση για ψήσιμο ψωμιού σε αυτοσχέδιο ηλιακό φούρνο σε έναν από τους λόφους της Αθήνας / παράλληλη βιντεοσκόπηση – καταγραφή
Πύλη Γ: ζύμωση της κάθε γειτονιάς σε ποτό με δείγμα από επτά πάρκα και λόφους μέσα και γύρω από την Αθήνα
Πύλη Δ: μια βακχική έκθεση στον TAVROS με τα παραγόμενα ποτά, τον ηλιακό φούρνο και την ταινία με πρωταγωνιστή το Saccharomyces cerevisiae
Με τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος Creative Europe της Ευρωπαικής Ένωσης και στο πλαίσιο του The Table and the Territory.