ALONE

Το ALONE παρουσιάζει μια σειρά δέκα γλυπτών που αποτελούν μέρος μιας ιστορίας καταγωγής. Σε μια εγκαταλελειμμένη αστική παιδική χαρά στη Λαμία, τη γενέτειρα του Πέτρου Μώρη, ένα ψηφιδωτό που είχαν φιλοτεχνήσει οι γονείς του τράβηξε το ενδιαφέρον του, όταν το κάλυψε η λέξη «аlone», ταγκ κάποιου γκραφιτά από εκεί. Ο Μώρης απέσπασε αυτό το «ready-made» από το δημόσιο χώρο, γοητευμένος από την πολυπλοκότητα της ακούσια συλλογικής εκτέλεσης, κατασκευής και κυριότητάς του. Μέσω της ανώνυμης χειρονομίας του ταγκαρίσματος και μέσω της οικειοποίησής του από τον ίδιο τον Μώρη, το ψηφιδωτό μετατρέπεται σε αυτό που ο καλλιτέχνης αποκαλεί “συναρμολογημένο
πολιτισμικό τεχνούργημα”.

Το ALONE είναι λοιπόν μια παραβολή για την προέλευση, που αναρωτιέται: «από ποια ύλη είμαστε φτιαγμένοι; Ποιος διαμορφώνει τις ταυτότητές μας; Ποιες διαδρομές και ροές πληροφοριών ενσωματώνουμε; Από ποιο χώμα, ποια γη, ποια αστικά απορρίμματα προερχόμαστε;» Η βιογραφία μπορεί να είναι αναγωγική, αλλά σε ποιο βαθμό; Το ALONE θέτει τον εαυτό του ως ένα ανοιχτό ερώτημα, γεννημένο από έναν δισταγμό σχετικά με το κατά πόσο το έργο κάποιου πρέπει ή μπορεί να είναι μια αποκάλυψη εαυτού, καταδεικτική των δαιμόνων της παιδικής ηλικίας, των ρωγμών του παρελθόντος μας. Η φυσική παρουσία, ανθρώπινη, γεωλογική, ή αστική, που εδώ εσωτερικεύεται ως θραυσματική και ραγισμένη, παρουσιάζεται ίσως παρεξηγημένη αλλά πάντοτε απτή στην πολυεπίπεδη πολυπλοκότητά της.

Κάποιος προφέρει μια λέξη: εγώ.
Από αυτό το ρεύμα
οι μεγάλες μορφές… [1]

Συμπυκνωμένα στα απόκοσμα μετα-ανθρώπινα γλυπτά και στις πλάκες ψηφιδωτού που μοιάζουν με φαντάσματα (χυτές από το πρωτότυπο ψηφιδωτό) στο TAVROS κατοικούν για λίγους μήνες οι σύνθετες καλωδιώσεις της περίπλοκης σκέψης του Μώρη γύρω από την κλίμακα, την εντροπία, το γεωλογικό και το αστικό. Η σημασία της κλίμακας που ενυπάρχει στην κατασκευή ψηφιδωτών είναι διαρκώς παρούσα, από το αφηρημένο, μη ανθρώπινο (μοριακό ή κβαντικό) έως το ανθρώπινο και πολιτισμικό, το «αισθητό», εκείνο που μπορεί να γίνει κατανοητό ως αναπαραστατικό όλο. Η κλίμακα ενσωματώνει και τη γενεαλογία: από τον/τη γονέα στο παιδί, από το παρελθόν στο παρόν. Στην αστική εντροπία της εγκαταλελειμμένης παιδικής χαράς που βρίσκεται πάνω σε αρχαιολογικά ευρήματα, η κλίμακα μεγεθύνεται και σμικρύνεται από το κυριολεκτικό στο κοσμολογικό, απηχώντας τη συνεχή κίνηση του ματιού της κάμερας στο Powers of Ten [Εις τη δεκάτη] από το οικιακό στο αστρολογικό. [2]

Και έπειτα, υπάρχουν τα πλάσματα: παραπέμπουν στη γλυπτική παρουσία αρχαίων παιχνιδιών ή αναθημάτων από κοντινούς τάφους (σαν αυτούς που θα μπορούσαν, όπως υποθέτει ο Μώρης, να βρεθούν στην εγκαταλελειμμένη παιδική χαρά). Ο Μώρης μετριάζει τον ορισμό των αρχικών αναφορών και τις μετα-μορφώνει σε φυσικό χώρο, μεγεθύνοντάς τες σε εντυπωσιακά απτικά και χωρικά αντικείμενα μέσω των δυαδικών διαδικασιών της ψηφιακής κατασκευής και των παραδοσιακών τεχνικών της γλυπτικής. Τα παιχνίδια, ως αρχαία πολιτιστικά τεχνουργήματα, μετασχηματίζονται μέσω της τεχνολογικής διαμεσολάβησης ξανά σε πολιτισμικά αντικείμενα μιας εντελώς άλλης τάξης: μακάβρια πλάσματα, μισά παιχνίδια, μισά στοιχειωμένα είδη από τον κάτω κόσμο. Αυτοί οι επικοί, ιεροί, μυθολογικοί υβριδικοί χαρακτήρες, που μετουσιώνονται από αρχαία παιχνίδια σε σύγχρονα έργα, λειτουργούν τόσο ως γλυπτικές συνέχειες όσο και ως υλικές ρήξεις. Πόσο διαφέρουν αυτά τα έργα από τα ψηφιδωτά των γονέων του; Πόσο από το προσωπικό ή το κοινωνικό, το ιστορικό και το τεχνολογικό συμπυκνώνεται στην υλικότητά τους; Ο Μώρης, σε αυτή την παράξενη παρέλαση απόκοσμων όντων, δηλώνει αμφιθυμία, ακόμη και δυσφορία, με όσα υπονοούν και αποκαλύπτουν. Μήπως αυτά τα πλάσματα ομολογούν πάρα πολλά; Μήπως αποτελούν προειδοποίηση για ο,τι πρόκειται να ακολουθήσει;

Ως προέκταση των γλυπτικών του αναθημάτων, ο Μώρης περιλαμβάνει για πρώτη φορά ένα κείμενο ως αναπόσπαστο μέρος της της εκθεσιακής φόρμας: έναν χείμαρρο λέξεων, που παραπέμπει στα δαιδαλώδη φιλοσοφικά και ψυχαναλυτικά του αναγνώσματα, σχηματίζοντας ένα είδος δοκιμίου που κινείται μεταξύ προσωπικών σημειώσεων και μαγικής σκέψης. Οι συλλογισμοί εδώ είναι πυκνοί σαν ύλη.

Η γλώσσα επείγουσα, το υλικό απολιθωμένο και η σάρκα αθάνατη, όλα θεμελιωμένα στη γη.

Το ALONE σηματοδοτεί την τρίτη από μια σειρά εκθέσεων στο TAVROS φέτος, αφιερωμένη
στη σκέψη γύρω από τη διασύνδεσή μας με τη γη, το έδαφος και το υπεδαφικό.

[1] Louise Glück, Faithful and Virtuous Night, [Πιστή και ενάρετη νύχτα], Manchester: Carcanet Press, 2014, σ. 31.

[2] Charles Eames και Ray Eames, Powers of Ten (1977), ταινία.